INTONATIE
'Nederlander neemt ongemerkt Friese manier van spreken over'. Toen ik deze kop in de krant las was ik direct geïnteresseerd, sterker nog, ik voelde mij direct aangesproken. Hoewel ik geen Fries ben (en het ook nooit zal gaan worden) wordt mij buiten Friesland onmiddellijk verteld dat je wel kunt horen dat ik uit het Noorden kom. Meestal heeft zo'n boodschap dan op verdekte wijze ook nog wel de lading, dat je een beetje bij het achterlijke gedeelte van de Nederlandse bevolking hoort.
Ooit was ik een meisje waar van niet te plaatsen was uit welk deel van het land ik nu kwam. Mijn ouders spraken onderling het Apeldoorns dialect, maar mijn broer en ik werden Nederlandstalig opgevoed. Daarbij opgeteld dat ik een vriendinnetje had wier moeder uit Den Haag afkomstig was en zie daar, ik was een keurig niet te herleiden Nederlands sprekend dametje.
Maar dat is dus in de loop der tijd veranderd. Ik ben dus net als andere Nederlandstaligen in deze provincie ongemerkt de Friese manier van spreken gaan imiteren. De klemtoon schijnt door Friezen anders gelegd te worden blijkens iemand die volgend jaar op dit onderwerp gaat promoveren aan de universiteit in Groningen. Zij legde onder meer de manier waarop drielettergrepige woorden worden uitgesproken onder het vergrootglas en stelde vast dat Friezen de klemtoon iets later vallen (vertraagd zwaartepunt) dan Nederlanders.
Schiet ik er ook iets mee op nu ik weet hoe het komt dat mensen in de Randstad mij gelijk in een hokje kunnen plaatsen? Dacht het niet. Ik weet dan ook niet wat de waarde van dit onderzoek is waarop deze dame gaat promoveren.
En toch ben ik wel geïntersseerd in dit soort dingen. Zelf heb ik het idee dat iemand die uit het zuiden komt en met een zachte G spreekt veel minder aanvallend bejegend wordt dan wij uit het Noorden. Kennelijk klinkt dat wat lieflijker.
Nogmaals ik weet niet wat de waarde van dit onderzoek is en wat ze er straks mee zou kunnen om haar brood er mee te verdienen, maar leuk vind ik dit onderwerp wel en als ik nog jong was en ik zou Nederlands zijn gaan studeren, dan was ik zelf zeker ook geïnteresseerd geweest in zaken zoals de klankkleur van de stem, het gebruik van de klemtoon en de intonatie. Het speelt ongemerkt in de communicatie vaak een veel grotere rol dan waar wij weet van hebben en dat zou deze promovendus wat mij betreft wel aan haar onderzoek mogen koppelen.
zeven reacties
Haha, ik ben een Limburger van Friese afkomst… Ik versta beide talen perfect, maar spreek ze beiden niet….
Voor mij maakt het niet uit, dat gehoord wordt waar je vandaan komt.
Als je maar verstaanbaar bent.
Fijn weekend.
Ik vind het wel grappig dat we kunnen horen waar iemand vandaan komt. Dat van die noordelijke klemtoon is zeker waar. Ik doe het ook wel en dan geheel zonder nadenken. Je neemt taalgebruik uit je woonomgeving toch kennelijk ongemerkt over. Nee, Hanny, wij zullen nooit Friezen worden, maar ik ben nog altijd blij dat ik in deze provincie mag leven. Zou dan ook nooit meer terug willen naar de Randstad. Das war einmal.
Zeeuwen zijn ook altijd wel herkenbaar. Ik vind dialecten leuk, we zouden er zuiniger op moeten zijn.
Ik zou ook dolgraag Nederlands willen studeren!
Dialecten vind ik leuk. Ze geven sjeu aan het leven. En dat er zoveel variatie is in een klein land. Van mijn Rotterdamse tongval zal ik nooit meer afkomen en ik vind het wel best.
Klopt wel dat we minder moeite hebben met de zachte G dan met de harde klanken uit het Noorden. Maar Amsterdams vindt ik ook niet om aan te horen. Hoofdzaak is dat men verstaanbaar spreekt en dat is met dialect niet altijd mogelijk. Men zal aan mij ook m’n Haagse afkomst wel kunnen horen, het zij zo!