VISSERSTRUIEN


Ergens, in een verloren hoekje in de krant, werd er een beetje gekscherend melding van gemaakt, dat het commentaar bij het schaatsen op deze Olympische Winterspelen na vele vele jaren niet meer door Mart Smeets in dikke schaatstrui verzorgd werd. Dat herinnerde mij eraan, dat ik het onderwerp visserstruien nog eens verder zou toelichten. 

In het afgelopen jaar is er in ons land breed iets gaande wat te maken heeft met het op zoek zijn naar oude motieven van gebreide visserstruien. Musea, archieven, historische verenigingen en particulieren verlenen alle medewerking door foto's van voor 1925 van vissers of zeevarenden zoals redders of veerbootbemanningen toe te spelen aan de schrijfster van het boek Stella Ruhe. Zij is op zoek gegaan naar de historie achter deze truien.

Het blijkt dat elk vissersdorp een geheel eigen breimotief gebruikte en dat dit een reden had. Wanneer een visser verdronk en pas veel later werd teruggevonden, dan kon aan de hand van het patroon van de visserstrui vastesteld worden, uit welke plaats de drenkeling afkomstig was. In een flink aantal gevallen was dan vast te stellen om wie het ging. Van Zeeland tot Moddergat, maar ook de vissersplaatsen aan het IJsselmeer, toen nog Zuiderzee, elk vissersdorp had zo zijn eigen motief.

Het boek visserstruien heeft veel losgemaakt bij mensen en niet alleen bij vrouwen die nog kunnen breien. Nee de verhalen achter de truien, dus over het bestaan van de vissers en hun gezinnen mogen zich in een warme belangstelling verheugen. De tentoonstelling over de visserstruien en de achterliggende verhalen is op in het  Katwijkse museum officieel van start gegaan heeft heel veel bezoekers gehad en is inmiddels verplaatst naar Museum Skil in Oudeschild op Texel. 

Rond 1 mei wordt de tentoonstelling als drieluik verplaatst naar de musea van Peasens Moddergat, Dokkum en Zoutkamp. Truien die te laat zijn gevonde om nog gebreid te kunnen worden voor dit boek, zijn alsnog door ervaren breisters op de pennen gezet en hopenlijk zijn deze klaar voor deze laatste tentoonstelling. 

Onderdehand ben ik zelf wel een aardig ervaren breister geworden, maar aan dit soort projekten waag ik mij nog niet. Ik ben namelijk niet snel genoeg. Waar ik dan wel weer goed in ben, al zeg ik het zelf, is de kunst van het breien over te dragen aan mijn kleindochters. Heb ik Rixte rond de kerst leren breien, kleindochter Nina was afgelopen week een aantal dagen bij ons en ook zij kan nu breien. Zij heeft de eerste gondbeginselen van het breien nu ook onder knie en heeft een zelfde uiltje gemaakt.

Nog even terug naar de schipperstruien. Inmiddels is er, los van dit eerste boek, in Zeeland een soortgelijk project ontstaan. Ook daar is men bezig om een boek over visserstruien samen te stellen, maar dan alleen van dorpen uit Zeeland. De werktitiel is: visserstruien uit de Zeeuwse Delta. Ook zij schrijven op hun blog over het culturele erfgoed en de zovele bijzondere verhalen.

Wat mij betreft slaan beide projecten de handen ineen en wordt er van dit alles één mooi naslagwerk gemaakt. 



hanscke Vrijdag 14 Februari 2014 - 9:36 pm | | Standaard

tien reacties

Sjoerd

Och ook meerdere naslag werken hebben effect. Kijk maar eens naar mijn trafohuisjes. In iedere streek zie je er verschillende…

Sjoerd, (URL) - 14-02-’14 23:26
Marjolijn

Leuk dat er zoveel kan ontstaan rondom een trui.
Dat is ook een kledingstuk wat nooit zal verdwijnen.
Fijn weekend.

Marjolijn, (URL) - 15-02-’14 05:27
ria

Ja, ik heb er hier ook al meer over gehoord en gelezen, volgens mij zijn de patronen gevonden en d truien gebreid…. Al weet ik dat niet zeker. Als ik er nog iets over vind zal ik het melden

ria, (URL) - 15-02-’14 10:24
Staart

wat leuk. Ik ken de visserstrui wel, maar wist niet dat ze een motief hadden. hilarisch YT filmpje waar slechts gebladerd wordt

Staart, (URL) - 15-02-’14 12:45
Renesmurf

Goh, wat leuk zeg, dat elke trui herkenbaar en kenmerkend is. Met de klederdrachtkapjes wist ik het, maar van de truien niet.

Renesmurf, (URL) - 15-02-’14 12:47
Rob

In mijn kledingkast zitten geen gebreide kleren meer.
En nu vraag ik mij eigenlijk af hoe dit komt.

Bij andere kan ik soms jaloers kijken naar mooie patronen in warme kledingstukken. Maar met deze verlengde herfst is vooral regenkleding nodig.

Daarbij verlang ik vooral naar het voorjaar …..

Vriendelijke weekendgroet,

Rob, (URL) - 15-02-’14 12:50
Thérèse

Ik had zomaar (vergeef me mijn domheid) gedacht dat die vissersvrouwen maar wat deden om dat saaie breien zo wat op te leuken voor zichzelf. Maar ik begrijp nu het verhaal.
Wel vind ik die, die ik gezien hebt in het boek, nog steeds saai, dus ik ga die niet breien. Maar het blijft een interessant gebeuren en het bewijs van zware tijden.

Thérèse, (URL) - 15-02-’14 21:41
Margo

Ik stelde pas aan Jan voor dat ik wel bereid was een visserstrui voor hem te breien. Ik zag dat boek nl in de boekwinkel liggen. Maar hij sloeg mijn aanbod af! Ik kom namelijk uit een vissersgeslacht (Urk, Den Helder, IJmuiden) en heb nog nooit een visserstrui gebreid. Ik heb nog een leuke foto van rond 1900 met mijn overgrootmoeder en wat familieleden, met visserstruien aan (de mannen dan, opoe was in Urker klederdracht) ! Ik vond het erg flauw van Jan dat hij geen visserstrui hoeft, nu moet ik op zoek naar een ander slachtoffer.

Margo, (URL) - 16-02-’14 00:52
rietepietz

Het breien zit op het moment gewoon een beetje in de lift. Het is blijft ook een leuke hobby al zal het niet meer nodig zijn om betaalbare truien te maken. Je bent meestal goedkoper uit met kopen dan zelf breien, maar met een hand gebreid exemplaar heb je natuurlijk wél een unieke trui;-)
Leuk dat je kleindochters het goed oppikken !

rietepietz, (URL) - 16-02-’14 18:17
Mirjam Kakelbont

Ik wist dat elk dorp zijn eigen visserstrui heeft/had en dat men aan het breiwerk kan zien van welk eiland de visser komt. Bij de bieb loop ik ook altijd te neuzen in de breibladen. Leuk dat je je kleindochters leert breien. Dat is een fantastische herinnering voor later!
liefs Kakel

Mirjam Kakelbont, (URL) - 17-02-’14 22:49
(optioneel veld)
(optioneel veld)
Om een reactie te kunnen plaatsen moet je de vraag beantwoorden met een cijfer.
Persoonlijke info onthouden?
Kleine lettertjes: Alle HTML-tags behalve <b> en <i> zullen uit je reactie worden verwijderd. Je maakt links door gewoon een URL of e-mailadres in te typen.