Ik wens iedereen een hele fijne jaarwisseling en een heel VOORSPOEDIG NIEUWJAAR. Wij zullen de oliebollen, gebakken door mijn broer, bij hem en zijn gezin in Frankrijk/Normandië eten. In zijn "herberg" is plaats genoeg en tijd voor gezelligheid. Als we terug zijn zal ik vertellen hoe ze gesmaakt hebben. Tot volgend jaar!
"De geschiedenis herhaalt zich", zou ze gezegd hebben. En ik zou eigenwijs geantwoord hebben dat elk leven anders is, dat de omstandigheden anders zijn, dat de condities anders zijn en dat niet alles lijkt wat het is. Maar tegelijkertijd vraag ik mij af of zij zich ook zo machteloos voelde toen zij zag dat haar kind verdriet had? Ze genoot wel van de vrolijkheid van haar kleinkinderen. Maar ze maakte zich vooral ook veel zorgen over de toekomst van de kleinkinderen. Dat niet alles zo zou gaan zoals zij gedacht, gehoopt, gefantaseerd of geïdealiseerd had
En ik zei vele malen gedesoriënteerd, optimistisch, gedesillusioneerd, met goede moed, tegen beter weten in of teneergeslagen: "het komt allemaal goed!"
En nu voel ik het verdriet van mijn kind, maar het is alsof ik met lege handen sta. Ondertussen geniet ik wel van het kleine meisje, maar ook ik heb zorgen over de toekomst. Ik weet dat "de meisjes" het gaan redden. Mijn kind zegt op haar beurt in vele varianten: "Heus het komt allemaal goed."
Ik weet, dat er geen garantie is dat dit kleintje niet hetzelfde verdriet zal leren kennen. Maar als de bouwstenen goed zijn zal ook zij zich daar door heen kunnen slaan. Alleen ik hoop niet dat het haar overkomt.
John was ten einde raad toen ze het hem na ruim drie maanden vertelde. Hij was erg boos. â??Hoe moet dat nu met mijn gezinnetje, met Jane en mijn twee kleine meiskes?â? Elly maakte John duidelijk, dat ze zelf voor haar kind verantwoordelijk wilde zijn. John zou wat haar betreft geen bemoeienis met het kind behoeven te hebben.
Naast de blijdschap om het kind wat ze ging krijgen, voelde Elly zich tijdens de zwangerschap van tijd tot tijd ook wel eens eenzaam. Dit werd mede veroorzaakt door de veelal stekelige opmerkingen van de familie, die maar niet begrijpen kon dat Elly dit was overkomen.
Om John niet voor de voeten te lopen was Elly gestopt met zingen. Ze was daarvoor in de plaats begonnen met tekenen. Ze had onder andere verschillende silhouetten van mannenfiguren gemaakt alsof ze hiermee de herinnering aan John wilde vasthouden. Eén van de tekeningen had ze laten inlijsten.
Willemijn werd in september geboren. Toen Willemijn op een leeftijd kwam dat ze naar haar vader ging vragen heeft Elly het schilderijtje gepakt en Willemijn verteld dat dit iets leek op de man die haar vader had kunnen zijn. Elly had Willemijn van kleins af aan het gevoel kunnen geven dat ze heel welkom was geweest en toen Elly Willemijn beloofde om, in het jaar dat ze achttien zou zijn, haar met kerst het hele verhaal zou vertellen, was Willemijn opgehouden te vragen naar haar vader.
Elly zal één dezer dagen haar verhaal moeten vertellen. Ze heeft het immers beloofd.
Ze zucht opnieuw. Zelf heeft ze geen enkele behoefte om ooit nog iets van John te horen, maar ze kan zich voorstellen dat Willemijn wel nieuwsgierig naar hem is. En wat voor een gevolgen dat zal hebben is van te voren niet te zeggen.
De tijd zal het uitwijzen.
Het Kerstgeheim.
Een zucht ontsnapt uit Ellyâ??s mond. Ze kan niet ontkennen enigszins gespannen te zijn. Straks komt Willemijn thuis om samen kerst te vieren. Ze zullen in ieder geval de eerste kerstdag als moeder en dochter samen doorbrengen. Willemijn zal waarschijnlijk de tweede kerstdag wel teruggaan naar het studentenhuis om daar de kerst met haar vrienden verder te vieren. Elly heeft Willemijn al vroeg geleerd dat vrienden heel belangrijk zijn als je zo weinig familie hebt. Dit jaar zal Elly moeten vertellen wat er negentien jaar geleden met kerst is gebeurd. Terugkijkend op deze negentien jaar moet Elly bekennen dat ze nooit enige spijt heeft gevoeld over het gebeuren van toen. Maar of Willemijn er ook zo over zal denkenâ?¦.
In 1982 was Elly door het koor gevraagd als sopraan een solopartij te zingen tijdens de kerstnachtdienst. Elly was zeer verguld geweest met deze vraag. Ze was toen negenendertig jaar, ongebonden en soms vroeg ze zich wel eens of ze tevreden was met haar bestaan. Echt lang stond ze daar niet bij stil. Ze was wijkverpleegkundige en in haar vrije tijd zong ze graag. De laatste jaren was het net of ze door haar zangkwaliteiten iets boven het gemiddelde uit ging stijgen. Ze genoot van de belangstelling en de aandacht die de koorleden tijdens de repetities voor haar hadden. John De Bakker plaagde haar veelvuldig met de opmerking: Als ik nog niet getrouwd was zou ik met jou trouwen want dan hoefde ik nooit meer een plaat op te zetten. Elke keer had Elly hem van repliek gediend, variërend van: dat zou je niet meevallen, ik heb geen aan en uit knopje, tot: ik zou een heel moeilijk te bedienen apparaat zijn. Zo was er een sfeer ontstaan die de spanning tussen hen steeds meer opbouwde en daarmee de aantrekkingskracht naar elkaar toe, deed aanwakkeren.
John had aangeboden haar voor de uitvoering tijdens de kerstnachtdienst met de auto te komen halen en brengen. Het was voor hem geen moeite en bovendien voelde hij zich dan niet zo alleen, want zijn vrouw was, net als andere jaren, met de kinderen al vertrokken naar haar familie in Engeland. John zou zoals gewoonlijk op eerste kerstdag zijn gezin achterna reizen.
Toen John Elly thuisbracht had ze dan ook niet verwacht dat hij in zou gaan op haar uitnodiging om samen nog iets te drinken. De rode wijn en het zachte kaarslicht misten hun romantische uitwerking niet en voordat Elly goed en wel beseft had waar ze mee bezig was, had ze in de armen van John gelegen.
Een paar weken later wist Elly dat ze in verwachting was.
Zo'n laatste week voor kerst is tegenwoordig eigenlijk één groot kerstgebeuren, dit in tegenstelling tot vroeger. Toen stond zo'n laatste week vooral in het teken van de voorbereidingen. Het kerstfeest zelf, dat was HET hoogtepunt. Tegenwoordig zijn er in die laatste week al zoveel vieringen en bijeenkomsten waardoor ik de laatste jaren wel eens het gevoel had, dat het als het dan eindelijk kerstfeest was, het voor mij eigenlijk niet meer hoefde.
Dit jaar laat ik het wat over mij heen komen. Ik vier kerstfeest met dan die klas en een dag later weer met een andere, omdat dat zo in hun taken beschreven staat. Met collega's drink ik heel gezellig de inmiddels traditionele kerstborrel, hoewel het dit jaar wel weer anders was, omdat we van locatie veranderd zijn en omdat een vijftal collega's een gelegenheidskoortje gevormd hadden en een aardige recital ten beste gaven. En morgen zal ik nog een keer aanwezig zijn bij de kerstviering die dan schoolbreed gehouden wordt. Dus kerstvieringen genoeg, alleen ik ben er wat lakonieker onder.
Net zoals ik mij ook niet meer druk maak over het feit van wel of geen kerstpakket krijgen. De laatste paar jaar kunnen we een keuze maken uit: a: een bepaald bedrag namens mij aan een goed doel schenken, b: twee uitzonderlijk mooie windlichten, c: een boek, of d: een museumjaarkaart. Ik heb gekozen voor een boek. Ook daarin waren nog twee keuzes, een kijkboek en een roman. Ik heb voor het laatste gekozen. Hoewel ik de sfeer van de hoog opgestapelde dozen mis, ik was er net wat aan gewend, want zo lang kregen wij dat nog niet, heb ik toch met een blij gevoel het boek Agaat, geschreven door Marlene van Niekerk, 550 bladzijden dik in ontvangst genomen.
Het is net of het oude toch weer een beetje terug komt. Vroeger kreeg ik vlak voor kerst of op eerste kerstdag, dat weet ik niet meer, ook altijd een boek. Dat kwam omdat mijn vader zondagschoolmeester was. In oktober maakte de zondagschoolleiding altijd een bestelling van boeken voor alle zondagschoolkinderen, die dan op tweede kerstdag aan elk kind persoonlijk uitgereikt werden. Mijn vader bestelde dan altijd twee boeken extra, één voor mij en één voor mijn broer. Daar moest ik opeens weer aan denken toen ik mijn boek in ontvangst nam.
Toch zie ik kerst zo langzamerhand wel weer zitten, alleen anders. Niet al te veel drukte, geen vieringen, geen overvloedige maaltijden, nee juist wat rust. Mijn kerst zal zeker niet uitmonden in een hoogtepunt, maar meer in een rustpunt.
U zult van mij geen verslag over mijn verjaardag lezen. Ik vind het altijd maar een heel gedoe en ik ben altijd weer blij als het voorbij is. Bovendien heb ik heel vaak het idee dat er altijd wel iets is wat beter had gekund en daar kan ik dan nog dagen over doormalen. Maar zo'n lange nasleep als het om het cadeau aan P. gaat heb ik nog niet eerder meegemaakt. Misschien dat ik er over een paar jaar op verjaardagen om kan lachen, maar op dit moment nog niet. Toen P. deze zomer jarig was leek het mij leuk om hem twee kaarten voor Cirque du Soleil te geven. Op een mooie zomeravond probeerde ik dat op mijn laptopje te regelen. Twee dagen voordat wij met vakantie gingen kwamen de kaarten en toen bleek dat ik en niet bij het goede bureau was geweest en bij de bevestiging niet gezien had dat er een heel andere datum geboekt was. Kortom wij konden geen gebruik maken van de kaarten a E110 per stuk. Wij hebben ze via een vriendin aan haar familie geschonken, zodat de kaarten toch gebruikt zouden worden. Als dank kregen wij een enveloppe met inhoud. Dochterlief vond het ook maar sneu dat wij niet hadden kunnen gaan en van haar kregen we nog een musicalbon zodat wij van het geld en met bon naar een leuke musical zouden kunnen gaan. De keuze was al wel gemaakt, we wilden graag naar The Wiz. Dit alles kwam op mijn verjaardag weer ter sprake. Niet langer getreuzeld, in het weekend werd het per internet voor elkaar gemaakt. Alleen nu blijkt achteraf dat musicalbonnen alleen gebruikt kunnen worden als er telefonisch kaarten besteld worden. Dit staat echter niet op de instructie van de musicalbon. Daar staat vaag beschreven dat je een persoonlijk code krijgt en dat dan de bon opgestuurd kan worden. Dit kan dus alleen maar bij telefonische bestellingen, zo blijkt nu. Als verjaardagspraat is het geheel misschien wel leuk, maar voorlopig overheerst bij mij de ergernis. Gelukkig schenkt deze bos bloemen enige troost.
Flink zijn, even flink zijn. Ik heb meerdere malen troost gevonden in deze woorden. Niet omdat ik zoals in dit liedje, mijn geliefde zag weggaan, nee gewoon omdat het leven soms erg pijnlijk kan zijn, en omdat ik weet dat de pijn ook weer over kan gaan. Radio 2 heeft vrij veel tijd ingeruimd om stil te staan bij het overlijden van deze zanger. Donderdagavond heeft de Gouden Greep plaats gemaakt voor een herdenkingsuitzending en ook vanavond stond hij tussen zes en acht uur centraal. Niet alles wat hij gedaan heeft vond ik leuk. De periode met Leen Jongewaard heb ik altijd minder kunnen waarderen. Ik hield van zijn stem, dat gecombineerd met de prachtige nummers van de eerste en de tweede lp, maar ook wel van verschillende latere nummers brengt mij altijd in vervoering. Ook heb ik nog een CD van hem met allemaal hele oude Nederlandse nummers zoals: Daar bij de waterkant en Het Sopraantje van de Zangvereniging. Als mijn vader goede zin had zong hij die liedjes en die herinneringen wilde ik koesteren. Ik vond dat Robert Long de juiste stem had om die sferen bij mij op te roepen. Robert Long, ik zal hem missen, ik zal het missen om nooit meer iets nieuws van hem te horen.
Ik ben dit jaar over stag gegaan. Al die jaren ben ik op het standpunt blijven staan, dat er voor mijn verjaardag GEEN plaats zou zijn voor een kerstboom, maar afgelopen week ging het kriebelen. Als ik 's avonds de hond uit liet, zag ik overal twinkelende lichtjes in de kamer. En opeens vroeg ik mij af waarom ik ooit deze regel ingesteld had.
O ja, ik weet het nog wel, vijfentwintig jaar geleden was heel Nederland nog niet zo vlot met het optuigen van de kerstboom. Ik denk dat ik midden twintig was, toen Patrick, het vriendje van dochterlief, beiden drie jaar oud, haar pareerde met de opmerking dat zij lekker al een kerstboom hadden toen dochterlief hem fijntjes liet weten dat haar moeder lekker jarig was. Enkele verjaardagsbezoekers hoorden dit gesnoef van de kinderen en al gauw was het tijdstip van het hebben staan van een kerstboom het gespreksonderwerp. Men was het unaniem met elkaar eens dat 15 december erg vroeg was.
Ik ben altijd bij dit standpunt gebleven tot deze week. Zoals ik al schreef begon het flink bij mij te kriebelen. Overal zag ik de gezelligheid en ik deed er niet aan mee. Pruilend begon ik er op een morgen tijdens het ontbijt over. P. viel bijna van zijn stoel en werd zelfs een beetje narrig. Het was toch iets wat ik zelf altijd als regel had verklaard.....
Ik gaf hem gelijk, maar vertelde ook dat ik van standpunt veranderd was. Dit jaar wil ik voor het eerst mijn verjaardag met kerstboom vieren. Iedereen is al in kerstsfeer en waarom zou ik dat dan niet doen? Bovendien vind ik, dat onze boom heus gezien mag worden. Ik ben altijd trots op de vier generatieballen die in de boom hangen. Zo hangen er wat ballen in, waaronder een vogeltje, vanuit mijn eigen kindertijd, een aantal ballen van toen ik puber was en ik mijn ouders de kop gek gezeurd had om een wat grotere boom vanwege het iets ruimere huis, de ballen die ik zelf in het eerste huwelijksjaar heb aangeschaft, een aantal ballen die de kinderen uitgekozen hebben en een aantal vrij nieuwe ballen omdat de kunstboom toch wel een stukje groter is dan de vroegere bomen met kluit.
En nu staat hij er dus; de kerstboom. Ik stel tevreden vast dat ik op mijn tijd heus met de tijd meega. Zo vier ik dus met veel genoegen voor het eerst mijn verjaardag in kerstsfeer.
Soms heb ik een haat-liefde verhouding met een boek. Aan de ene kant vind ik het boek dan niet echt heel mooi en aan de andere kant wil of kan ik het boek dan ook niet aan de kant leggen. Dat was ook een beetje het geval met dit boek: De Verdronkene van Margriet de Moor. Het is natuurlijk ook niet een prettig onderwerp om te lezen hoe een jonge vrouw, die toevallig ten tijde van de overstromingsramp van 1953 in Zeeland is en daar haar laatste dagen beleeft. De schrijfster is naar mijn oordeel er heel knap in geslaagd om het onverwachte, het onwaarschijnlijke van de aanblik van het water rondom en de verwoestende werking daarvan, maar ook de wil om toch te overleven, te beschrijven. Deze verhaallijn sprak mij meer aan dan de verhaallijn van de zus die eigenlijk in Zeeland had moeten zijn, maar doordat zij de honneurs door haar zus had laten waarnemen, bleef zij thuis en daarom in leven. Uit schulgevoel leefde ze haar verdere leven als ware het het leven van haar zus. Op de één of andere manier heeft het boek /www.boekentaal.info/id235.htm toch diepe indruk op mij gemaakt en als het heel hard stormt zal ik altijd weer dat boek en die Zeelandramp met elkaar in verband brengen. Vreemd genoeg is dit boek vorig jaar aan mijn aandacht ontsnapt.
Deze week kreeg ik het boek Intensieve Menshouderij geschreven door Jaap Peters en Judith Pouw van mijn "baas" cadeau. Het is niet een boek dat je als een roman even vlot weg leest, tenminste ik niet. Maar het boek maakt wel veel indruk, te vergelijken met De markt van Welzijn en Geluk uit de tachtiger jaren van Hans Achterhuis en het boek van Geert Mak, Hoe God verdween uit Jorwert uit de negentiger jaren. Ik las toen, net zoals nu een half of een heel hoofdstuk en dan legde ik het weer even weg , want er zat zoveel denkstof in. Dat geldt zeker voor dit boek. In het boek wordt de maatschappij zoals die geworden is, vergeleken met de intensieve landbouw en veeteelt. Mijn ogen gaan langzaam open en ik begin steeds meer begrip voor het ontstaan van de Partij voor de Dieren te krijgen. Misschien komt er iets op gang. want als ik de krant mag geloven, is er vanuit iedere politieke partij voor het eerst enige belangstelling voor het lanbouwbeleid. Als Marian Thieme haar standpunten goed kan verwoorden en dit in een juist verband kan brengen met de huidige maatschappelijke ontwikkelingen, dan zou dit grote politieke gevolgen kunnen krijgen. Ik zeg zou, want voorwaarde is dan wel dat de onwikkeling van de economie als totalitair systeem een halt wordt toegeroepen. De mens is geen marionet van de economische wet. We zullen weer veel meer aandacht moeten krijgen voor de natuurlijke omgeving, of zoals het zo mooi in het boek beschreven staat: we leven met de aarde, niet alleen erop. Niet alles moet wijken voor de goedkoopst mogelijke productiewijze van een kropje sla of een kilo varkensvlees. Ik ben nog niet halverwege met het boek, maar ik ga het zeker uitlezen. Voor de belangstellenden, dit is http://www.intensievemenshouderij.nl/www/ de site die aan het boek verbonden is.
Het was avond geworden. Buiten gierde de wind om het huis en in de keuken was het knus en lekker warm. De kachel kon de keuken net warm stoken, maar dan moest de deur naar de kamer wel dicht blijven. Daar was de kachel uit, Het was veel te duur om door de week twee kachels te laten branden. Moeder zat aan tafel, onder de lamp kniekousen te breien. Ook zat er een jongetje aan tafel te kleuren. Een klein meisje liep wat met haar poppen heen en weer. Als haar vader niet thuis was mocht de grote libertystoel dienst doen als poppenbedje. Het liep al tegen bedtijd en voor ze zelf in haar nachtpon geholpen zou worden moest pop Lotje eerst nog een pyama aan. De poppenpyama had ze een paar dagen eerder van Sinterklaas in haar schoentje gekregen. Opeens gerammel aan de keukendeur die tevens buitendeur was. Ze schrokken er alledrie van op. Het meisje zag hoe een zwarte hand zich tastend naar de lichtschakelaar bewoog en opeens was het donker. Tegelijkertijd hoorden ze heel veel getik op het zeil. Het duurde even voordat moeder de lichtschakelaar weer had weten te vinden, maar toen de lamp weer aan was zagen ze het. Allemaal pepernoten en ander strooigoed op de grond. De moeder spoorde de kinderen aan om het maar snel op te rapen en natuurlijk mochten ze het één en ander opeten. Toen vader een kwartiertje later van zijn boodschapje thuis kwam werd het hele verhaal in geuren en kleuren verteld. Toch wel jammer dat hij nu net niet thuis was toen Zwarte Piet kwam....
